- Βαρλαάμ και Ιωάσαφ
- Μεσαιωνικό μυθιστόρημα με θεολογικό περιεχόμενο. Το κείμενο του μυθιστορήματος, που αποτελεί ύμνο στον ασκητικό βίο, εκδόθηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι το 1832. Το μυθιστόρημα έχει εμπνεύσει ιδιαίτερα τους Κόπτες αγιογράφους. Οι δύο φανταστικοί ήρωές του, που αγιοποιήθηκαν από τους Κόπτες, προσέφεραν στους αγιογράφους την ευκαιρία αφελών συνθέσεων, που κοσμούν αρκετούς παλαιούς κοπτικούς ναούς της Αιγύπτου. Πολλοί θεωρούσαν το μυθιστόρημα έργο του Ιωάννη Δαμασκηνού, τελικά όμως αποδείχτηκε ότι είναι έργο κάποιου Ιωάννη, μοναχού σε μοναστήρι της Παλαιστίνης, που έζησε τον 7o αι. Μερικοί ωστόσο το θεωρούν έργο του Ευθυμίου του Ιβηρίτη. Ο πλήρης τίτλος του είναι: Ιστορία ψυχωφελής εκ της ενδοτέρας των Αιθιόπων χώρας, των Ινδών λεγομένης, προς την αγίαν πόλιν μετενεχθείσα δι’ Ιωάννου μοναχού, ανδρός τιμίου και εναρέτου, μονής του Αγίου Σάββα, εν η ο βίος Βαρλαάμ και Ιωάσαφ, των αοιδίμων και μακαρίων.
Dictionary of Greek. 2013.